Chương 413: Tài đại khí thô

***

Lý Trị vốn cũng cảm thấy lời này không sai, thế nhưng khi thấy Trưởng Tôn Vô Kỵ kích động như thế, không khỏi cảm thấy có chút kinh ngạc, quay sang hỏi Trưởng Tôn Vô Kỵ: “Vì sao Thái Úy lại nói lời ấy?”

Trưởng Tôn Vô Kỵ hơi thu lại ý cười, nói: “Bệ hạ có chỗ không biết, từ xưa tới nay, dân chúng tầm thường cứ nhắc đến luật pháp là biến sắc, bởi vì bọn họ vẫn luôn cảm thấy luật pháp chính là dùng để trừng trị bọn họ, cung bởi vậy không dám xúc phạm luật pháp, đây chính là nhận thức của mỗi đời quân vương đối với luật pháp. Thế nhưng sự thật là bách tính cũng chưa từng ủng hộ luật pháp, mặc dù luật pháp cũng không phải là dùng để trừng phạt bọn họ, ngược lại là dùng để bảo vệ bọn họ mới đúng. Nếu như luật pháp của Đại Đường ta có thể được bách tính ủng hộ, mọi người đồng lòng hợp lực, ngươi ngươi tuân thủ pháp luật. Như vậy cho dù có chút ác đồ có ý muốn phá hoại luật pháp, lúc đấy không cần triều đình mở miệng, bách tính sẽ là người đầu tiên đứng ra phản đối rồi. Dù sao e ngại chỉ có thể trấn được nhất thời, thế nhưng ủng hộ lại có thể duy trì lâu dài.”

Không luận đến Trưởng Tôn Vô Kỵ trung hay gian. Thế nhưng ông ta có thể nói là người có cống hiến kiệt xuất đối với luật Đường. Trong đó có thể kể đến “Vĩnh Huy luật” do ông ta tự mình biên soạn, đó là pháp điển có liên quan đến khái niệm quốc tế tư pháp xuất hiện sớm nhất trong lịch sử Trung Quốc.

Lời nói này của ông ta lập tức nâng cao kiến nghị của Hàn Nghệ đến một cấp độ càng sâu hơn.

Luật pháp rốt cục là vì sao mà có?

Vào thời này, luật pháp chủ yếu hay là dùng để thống trị bách tính, là công cụ để người thống trị ràng buộc bách tính. Kỳ thực người thống trị cung hi vọng bách tính sẽ sợ hãi luật pháp, như vậy thì sẽ không có người phạm pháp. Thế nhưng nếu như ngươi ngươi đều ủng hộ luật pháp, như vậy nói cách khác ngươi ngươi cũng sẽ ủng hộ sự thống trị của y, hơn nữa cung sẽ không có người phạm pháp.

Đem so sánh với nhau, rõ ràng cách sau thì càng có vẻ cao minh hơn một chút.

“Thái Úy nói quả thật có lý!”

Lý Trị gật đầu nở nụ cười, biểu thị tán thành, quay về Trưởng Tôn Vô Kỵ nói: “Như vậy xem ra, Thái Úy cung tán thành với kiến nghị của Hàn Nghệ?”

Thế nhưng lúc này Trưởng Tôn Vô Kỵ lại lắc đầu nói: “Lão thần chỉ là tán thành lời nói vừa nãy của Hàn Nghệ. Còn nếu nói về nguyên cả sự kiện này, lão thần vẫn cảm thấy vẫn còn cần cân nhắc.”

Lý Trị lại hỏi: “Thỉnh Thái Úy chỉ giáo cho trẫm?”

Trưởng Tôn Vô Kỵ nói: “Bệ hạ. Hàn Nghệ kiến nghị thành lập tân quan nha, vẫn là căn cứ trên chuyện nới lỏng lệnh giới nghiêm ban đêm. Vì vậy chúng ta không phải chỉ cần xem xét xem tân quan nha này có nên thành lập hay không, mà còn phải xem xem nó có giúp ích cho việc nới lỏng lệnh giới nghiêm ban đêm hay không nữa, đây mới là chủ yếu. Căn cứ theo lời Hàn Nghệ nói, việc nới lỏng lệnh giới nghiêm ban đêm không phải chỉ cần đơn giản một đạo bố cáo là có thể thành được, còn phải đầu nhập không ít nhân lực, vật lực. Lão thần cảm thấy triều đình cần phải lượng sức mà đi, dù sao Đại Đường ta cũng vừa mới khôi phục lại sau chiến tranh, quốc khố cung không phải phi thường dồi dào.”

Lý Trị suy tư gật gật đầu, nói: “Vẫn là Thái Úy cân nhắc tương đối chu đáo.”

Nhắc tới tiền, Lý Trị cũng không thể không thận trọng đối xử. Y chỉ khá là yêu thích nữ nhân thành thục, là một tên ngự tỷ khống mà thôi. Nhưng với tư cách là một hoàng đế, Lý Trị tuyệt không tinh la một hoàng đế xa xỉ, không giống tên Đường Huyền Tông kia, cung tính là tương đối tiết kiệm. Lễ vật y tặng cho Trưởng Tôn Vô Kỵ, vốn đều móc từ trong kẽ răng mà ra. Lúc này mới hướng về Hàn Nghệ nói: – Hàn Nghệ, ngươi nói tuy rằng không phải không có lý, thế nhưng mọi việc đều phải lượng sức mà đi. Trẫm đương nhiên hi vọng bách tính có thể trải qua cuộc sống tốt lành, nhưng triều đình chỉ sợ là hữu tâm vô lực nha.

Hàn Nghệ vuốt cằm nói: “Bệ hạ. Mặc kệ là thương nhân buôn bán, hay là nông phu trồng trọt, nhất định đều là trước tiên phải đầu tư, sau đó mới có thể thu được hồi báo. Chợ đêm đồng dạng cũng là như thế, triều đình trước tiên cần phải đầu tư, mới có thể thu được hồi báo.”

Lý Trị nói: “Chuyện này trẫm cũng biết, thế nhưng vấn đề là hồi báo thì đến từ chỗ nào?”

Hàn Nghệ nói: “Tự nhiên là tăng thuế.”

Lời kia vừa thốt ra, Chử Toại Lương lập tức đứng ra nói: “Cái này không thể được, từ khi Đại Đường khai quốc cho tới bây giờ, liền vẫn đề xướng tư tưởng trị quốc nhẹ lao mỏng thuế, sao có thể tùy ý tăng thuế. Nếu tùy ý tăng thuế, không khác nào dao động đến nền tảng lập quốc, đến lúc đó thiên hạ tất loạn. Lần này ta nể tình ngươi tuổi nhỏ, cũng không tính toán với ngươi. Nếu ngươi còn dám nói ra lời họa quốc như thế trước mặt bệ hạ nữa, Chử Toại Lương ta sẽ là người đầu tiên không tha cho ngươi.”

Quả thật vào thời sơ Đường, thu thuế cũng không cao, có thể nói là vô cùng thấp, dù sao lúc đấy cần phải xúc tiến nông nghiệp phát triển. Hơn nữa, bởi vì thương mại thời sơ Đường hầu như đều là hình thức ban đầu, triều đình cung không quá coi trọng. Vì lẽ đó cũng không có thương thuế cùng công thuế. Những thứ như trà, rượu, muối, khoáng đều không có thu thuế, chỉ cần giao chút tiền thuê chợ là được. Chuyện này đến thời Tống triều lại hoàn toàn ngược lại, phàm là những thứ có thể kiếm tiền đều có thu thuế. Còn vào thời này, quan viên nghe thấy hai chữ tăng thuế, đều là biểu hiện phi thường thận trọng. Bởi vì tư tưởng nhẹ lao mỏng thuế đã thâm căn cố đế rồi. Những người như Hàn Viện, Lai Tể thậm chí còn kiến nghị triều đình nên giảm thêm một ít thuế.

Hàn Nghệ cũng không tức giận, cười nói: “Hữu Phó Xạ hiểu lầm rồi, chuyện Hữu Phó Xạ nói chính là sưu cao thuế nặng, mổ gà lấy trứng, chuyện này hạ quan cung không tán thành. Còn chuyện tăng thuế mà hạ quan nói, là ngươi tình ta nguyện, hợp tình hợp lý. Hai chuyện này không giống nhau.”

Lý Trị nói: “Vậy ngươi giải thích xem cuối cùng là như thế nào?”

Hàn Nghệ nói: “Bệ hạ cung từng dạo qua chợ lớn Đào Bảo của vi thần rồi. Người buôn bán ở nơi đó đều là một ít bách tính bần cùng, bị bức không có kế sinh nhai, mới đến chợ lớn Đào Bảo này để thử vận may, rất không dễ dàng. Xuất phát từ lương tâm, xuất phát từ nhân nghĩa, vi thần vốn không nên thu tiền thuê của bọn họ, dù sao cuộc sống của bọn họ đã cực kỳ bần cùng rồi, tiền kiếm được cũng không dễ dàng. Thế nhưng vi thần vẫn đã thu rôi, bởi vì thiên hạ vốn không có bữa trưa miễn phí. Nếu như vi thần không thu tiền thuê của bọn họ, như vậy chợ lớn này của vi thần có khả năng sẽ không thể tiếp tục mở cửa được nữa, chuyện này đối với bọn họ mà nói trái lại càng thêm hỏng bét. Mặt khác, nếu như chợ lớn càng ngày càng tốt, bọn họ kiếm lời cũng sẽ càng ngày càng nhiều, vì vậy bọn họ cung sẽ đồng ý giao tiền thuê.”

Chử Toại Lương nói: “Đây chỉ là chuyện buôn bán cá nhân của ngươi. Ngươi thu tiền thuê, bách tính sẽ cảm thấy đây là chuyện đương nhiên. Thế nhưng nếu như triều đình tăng thuế, bách tính sẽ không nghĩ như thế đâu. Không thể vơ đũa cả nắm như vậy được.”

Hàn Nghệ cười nói: “Hữu Phó Xạ nói đúng lắm, thế nhưng đạo lý dù sao cũng là một dạng. Nếu như chợ đêm có thể tăng thêm thu nhập của bách tính khoảng mười văn tiền mỗi tháng, thế nhưng chỉ cần bọn họ giao ra một văn tiền thuế là được, như vậy bách tính thật sự sẽ không đồng ý sao?”

Vu Chí Ninh cười nói: “Như vậy thì quả thật không hẳn. Chỉ là, mọi ngươi chắc chắn đều sẽ gật đầu tán thành, thế nhưng một khi tiền này vào được trong túi họ, ngươi lại bắt bọn họ lấy ra, như vậy khẳng định bọn họ sẽ không muốn rồi.”

Hàn Nghệ nghe thấy thế không khỏi liếc nhìn Vu Chí Ninh một cái. Ái chà, xem ra lão già này cũng hiểu chút tâm lý học. Bèn cười nói: “Tuy rằng Tả Phó Xạ nói rất có đạo lý, thế nhưng hạ quan cũng không cho là như vậy, bởi vì triều đình cung không phải vô lý thu thuế. Trước tiên triều đình đã phải đầu tư không it nhân lực vật lực, bảo đảm chợ đêm có thể thuận lợi khai trương, đồng thời còn phải bảo vệ thân gia tài sản của bách tính, mang tới kế sinh nhai cho bách tính, như vậy triều đình tất phải có quyền thu lại hồi báo tương ứng. Hơn nữa đây cung là thu thuế dưới điều kiện tiên quyết là bảo đảm lợi ích của bách tính, như vậy mới bảo đảm được chợ đêm có thể vận hành bình thường. Nếu như bách tính không muốn nộp thuế. Vậy tốt thôi, đóng cửa chợ đêm là được rồi. Buôn bán nói cho cùng vẫn là chú ý ngươi tình ta nguyện.”

Lý Trị nói: “Ý của ngươi là, triều đình trước tiên mở ra chợ đêm, sau đó đợi đến khi bách tính kiếm được tiền rồi, lúc đấy mới tổ chức thu thuế?”

Hàn Nghệ gật gật đầu nói: “Đúng là như thế. Dù sao chợ đêm là do triều đình khống chế, càng thuận tiện tổ chức thu thuế.”

Chử Toại Lương nói: “Coi như ngươi nói đúng đi, như vậy cung căn cứ dưới điều kiện bách tính có thể kiếm được tiền. Thế nhưng nếu như bọn họ không kiếm được tiền thì sao đây?”

Hàn Nghệ rất là dứt khoát nói: “Nếu như bách tính không kiếm được tiền. Như vậy tổn thất triều đình bỏ ra cho chợ đêm, cá nhân hạ quan sẽ chịu trách nhiệm.”

Câu nói này quả thật làm cho Chử Toại Lương có chút ngớ ngẩn rồi. Cả đời ông ta tranh luận trên triều đình không dưới trăm hồi. Thế nhưng chưa có ai nói thế với ông ta.

Chỉ có thể dùng bốn chữ “tài đại khí thô” để hình dung Hàn Nghệ rồi.

Nếu như là một tiểu quan bát phẩm khác nói lời này, hoàng đế phỏng chừng sẽ cho người kéo ra ngoài vả miệng, đây rõ ràng là giận hờn nha, ngươi dựa vào cái gì đòi giận hờn với tể tướng chứ. Thế nhưng nếu là lời từ miệng Hàn Nghệ nói ra, như vậy tình huống liền có vẻ không giống rồi. Hiện tại ai cũng biết Hàn Nghệ ngày thu đấu vàng, là kẻ có tiền, gánh khoản tiền kia, quả thật là thừa sức.

Thế nhưng lời này dù nghe thế nào cũng vẫn có chút cảm giác ấu trĩ. Khiến cho một đám lão già cũng không nhịn được buồn cười, bầu không khí trái lại có vẻ ung dung rất nhiều.

Trình Giảo Kim cười ha hả nói: “Hậu sinh khả uý, có quyết đoán, lão phu ủng hộ ngươi.”

“Lão thất phu.”

Trưởng Tôn Vô Kỵ nhịn không được thấp giọng mắng.

Lý Trị cung nở nụ cười, nói: “Hàn Nghệ, quân vô hí ngôn, ngươi đã suy nghĩ kỹ càng chưa?”

“Đa tạ bệ hạ khuyên bảo.”

Hàn Nghệ vừa chắp tay. Nói: “Thế nhưng vi thần có lòng tin, chẳng qua là cần có một cái tiền đề, chính là không được có người giở trò trong chuyện này.”

Lý Trị cười ha hả nói: “Người trong phòng này đều là tể tướng của Đại Đường ta, nếu như bọn họ đã gật đầu đáp ứng rồi, còn có ai dám giở trò bên trong nữa.”

Trưởng Tôn Vô Kỵ khẽ mỉm cười. Đối với cái trò quân thần hiểu ngầm này, ông ta đã quá quen rồi, liền nói tiếp: “Nếu Hàn Nghệ ngươi đã chắc chắn như vậy, vậy sao ngươi không càng nói rõ thêm một chút. Thuế này phải thu ra sao, khi nào mới có thể cân bằng thu chi cho triều đình, như vậy cũng dễ cho Hộ Bộ một câu trả lời hợp lý.”

Hàn Nghệ nói: “Nửa năm sau là có thể trưng thu. Trong vòng một năm, triều đình liền có thể thu hồi phí tổn.”

Nếu nói với Hàn Nghệ chuyện khác, hắn khẳng định không dám chắc chắn như vậy. Thế nhưng nếu như nói đến buôn bán, như vậy hắn vẫn có chút niềm tin.

Trưởng Tôn Vô Kỵ gật gật đầu, cũng không lên tiếng.

Lý Trị đảo mắt nhìn qua toàn trường, hỏi dò: “Không biết các vị ái khanh nghĩ sao về việc thành lập tân quan nha này, có tán thành hay không?”

Trưởng Tôn Vô Kỵ là người mở miệng trước tiên, nói: “Lão thần cho rằng có thể thử một lần.”

Ông ta cũng gật đầu, những người khác tự nhiên cũng đều tán thành.

Lý Trị gật gật đầu nói: “Thư Giám, Hàn Nghệ, các ngươi mau mau nghĩ ra một phần tấu chương tỉ mỉ liên quan đến việc này sau đó trình lên cho trẫm. Dù sao hiện tại Trưởng Tôn Xung cũng là cấp trên của Hàn Nghệ, tất nhiên phải đề cập cả ông ta nữa. Kỳ thực lời nói này là nói với Hàn Nghệ.”

“Vi thần tuân mệnh.”

“Chậm đã.”

Chử Toại Lương đột nhiên lại đứng dậy, hỏi: “Bệ hạ, một khi tân quan nha này được thành lập, vậy nên đặt dưới quyền của Phủ nào?”

Lý Trị nghe thấy thế liền sửng sốt.

Trong mắt Hàn Nghệ đột nhiên lóe qua một đạo ánh sáng quỷ dị.

Trình Giảo Kim đột nhiên nói: “Chuyện này còn phải thương lượng sao, tự nhiên là do mười sáu Vệ phủ quản lý.”

Chử Toại Lương cười nói: “Tróc nã tội phạm chỉ là việc nhỏ, phổ thông nha dịch cũng có thể làm được. Thế nhưng mười sáu Vệ phủ có thể hiểu được luật pháp không?”